Er zijn wielrenners die geschiedenis schrijven

Met het gevaar dat de jeugd de wenkbrauwen fronst en zich afvragen, wat is dit nu weer voor een verhaal. Toch met het huidige wielrennen op de tv, waar we bijna alles kunnen meemaken, iets uit mijn jeugd. Niet Pogacar in zijn strijd tegen de kopman van Visma/Lease a Bike, Vingegaard. Een ander verhaal over de droevige en de triomfen van een Spaanse Wielericoon, Luis Ocaña.

Er zijn wielrenners die races winnen …… en er zijn wielrenners die geschiedenis schrijven. Luis Ocaña behoort zonder twijfel tot die laatste categorie. Geboren op 9 juni 1945 in Priego, Spanje, groeide Ocaña uit tot een van de meest getalenteerde en tegelijk tragische figuren in het internationale wielrennen.

Ocaña kon lekker uit de voeten in de bergen, een klimmer met karakter. Zijn fietsen was gericht op aanvallen, zoals hij in 1971 in de Alpen de heerser van het peloton Eddy Merckx aan flarden reed. Ocaña reed Merckx op 9 minuten. Maar in die ronde van Frankrijk te maken kreeg met de ellende, als rode draad door zijn leven. Ocaña viel uit door een crash in het noodweer op de Col de Mente. Merckx viel, als eerste, krabbelde op en ging verder in die memorabele afdaling. Als ook Ocaña op het wegdek smakt en weer opstond, keek naar zijn opgelopen verwondingen kon ook Joop Zoetemelk de bocht niet houden en vloog recht op Ocaña af. Als dan ook Agostinho nog op Ocaña af kwam was het gedaan met de naar lucht happende Spaanse held. Hij werd afgevoerd met de ambulance en een zekere Tourzege verdween als sneeuw voor de zon.

In 1973 won hij de Tour de France

Merckx kwam in dat jaar niet aan de start in Frankrijk, maar Ocaña domineerde de koers op onnavolgbare wijze. Hij won 6 zes etappes en droeg 19 dagen de gele trui. Ocaña had in Parijs bijna 16 minuten voorsprong op de nummer twee Thevenet. Joop Zoetemelk werd vierde in die Tour op ruim 26 minuten. Ocaña had in die Tour een slagveld achtergelaten. Of Eddy Merckx op die heerschappij wel een antwoord zou hebben gehad, zal altijd  onbeantwoord blijven.

Zijn grootste rivalen in de Tour de France

Drama van een Spaanse Wielerlegende  

Ocaña werd slechts 48 jaar oud. Op 19 mei 1994 maakte hij een einde aan zijn leven. Hij wist dat hij op dat moment niet lang meer te leven had. Bij een bloedtransfusie, na een auto-ongeluk, had hij hepatitis B opgelopen en een leverontsteking zou hem sowieso fataal worden. Ocaña was 28 jaar toen hij de Tour won, en kon eigenlijk nog jaren mee. Maar na zijn overwinning in 1973 wist de Spanjaard geen grote rondes meer te winnen. Toch kon hij het wielrennen niet helemaal loslaten. Na zijn laatste Tour in 1977, voor de Nederlandse ploeg van Frisol, waar hij ook nog een tijdstraf kreeg van 10 minuten wegens gebruik van doping, was het klaar met wielrennen. Dat wil zeggen met zelf op de trappers staan. Hij ging aan de slag als commentator en later ook nog een paar jaar als ploegleider van de Colombiaanse ploeg en bondscoach van de Spaanse ploeg. Aan een turbulent leven kwam op 19 mei 1994 een einde in zijn huis in Caupenne-d’Armagnac.  

Foto’s: Nationaal archief / L‘ Equipe